Σάββατο 27 Μαΐου 2017

Η κριτική ματιά της Αθανασίας Δανελάτου



ΚΡΙΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΥ: Oι «Βηματισμοί» της Μέρης Λιόντη

γραφει η Αθανασια Δανελατου

26|05|2017 | 18:10
Πολιτισμός
«Βηματισμοί»  τιτλοφορείται το πρώτο πεζογραφικό βιβλίο της συμπολίτισσας ποιήτριας Μέρης Λιόντη.  Το βιβλίο κυκλοφορεί από τον νέο  οίκο «μικρές Εκδόσεις» κοσμημένο, στο εξώφυλλό του, από μια εξπρεσιονιστικού τύπου φωτογραφία της Λιόντη,  δηλωτική του περάσματος της  από τον τόπο του στίχου στον πεζότοπο των βηματισμών.  
Ωστόσο η ποίηση δεν θέλει να την αφήσει. Mε την μορφή δώδεκα ποιητικών προγεφυρωμάτων, πριν από κάθε  πεζή ιστορία, κάθε αφήγημα που ακολουθεί  δεν αποτελεί  παρά το άνοιγμά του ποιητικού σ’ ένα δρόμο που το οδηγεί σ’  ένα νόημα. Ένα πεζό νόημα. Αλλά  όχι λιγότερο συγκινημένο.   Κάθε προγεφύρωμα, γραμμένο σε πρώτο ενικό πρόσωπο, δεν είναι παρά μια εξομολόγηση,  μια ομολογία,  ένας σιωπηλός παραληρηματικός ποταμός, ένα απολογισμός, μια απολογία εν τέλει, που απευθύνεται στο δεύτερο ενικό πρόσωπο που απουσιάζει και ως τέτοιο αποτελεί την δημιουργό αιτία των νοτερών λέξεων  της  Λιόντη και παρακολουθεί ανεξαιρέτως όλους του βηματισμούς  ως  μάτι και αυτί που υπάρχει πίσω από κάθε αφήγηση.

Βηματισμοί κυρίως γυναικών που περί –πλανώνται, σε μια διαρκή αναζήτηση του προσώπου τους,  ή ανδρών που το γυναικείο τους είναι αναγκαίο για να μπορέσουν να συγκροτήσουν ένα κατακερματισμένο η επαπειλούμενο  εγώ  έστω κι αν αυτό το γυναικείο ορίζεται ή συρρικνώνεται  σε ένα βρακί, μια φούστα,  ένα τσόλι,  ένα ζευγάρι βυζιά που βυζαίνονται.
Μια γυναίκα που επιστρέφει από ταξίδι, που μπορεί και να ‘ταν αταξίδευτο, μια άλλη που ετοιμάζεται να φύγει,  κάποια που έχει κατευοδώσει πολλές θηλυκές,  μια ακόμη που έζησε σαν να μην γύρισε ποτέ από ένα  παλιό ταξίδι, κάποια που  πέρασε από την αθωότητα στην αγιότητα μέσω του ερωτήματος για το συμβαίνον, μια άλλη  που έκανε το αθέλητο αναγκαστικό ταξίδι από την ξένη χώρα και τέλος γυναίκες  που μπαινοβγαίνουν σωρός σε ταξίδια της μιας ώρας με τις φίλες τους σ’ ένα καφέ μικρό ένας ζαβός, ένας αλκοολικός, ένας απολυμένος,  κάποιοι ξεθωριασμένοι εξουσιαστές πεπρωμένων και τα ρούχα που άγγιξαν και τους ήρθε ο κόσμος   οι μικροί ήρωες των βηματισμών.

Ψηφιδωτά αιωρούμενα στο χρόνο, οικεία, καμωμένα από καθημερινές ψηφίδες εικόνων  και λέξεις αφημένες  που μπορεί να συναντήσει κανείς στο δρόμο, στην γειτονιά, στο σπίτι  του, η στην μνήμη του,  επιτελούν τις μικρές τους τελετουργίες σε χώρους εσωτερικούς -κατά κανόνα- μια κουζίνα, ένα δωμάτιο, ένα κάθισμα  λεωφορείου μια μπουάτ η ένας στενός καφενές.

Οι μικρές ιστορίες της Λιόντη, ως τρεις σελίδες το πολύ κατά μέσο όρο, μοιάζουν με ιστορίες που ξεκινούν από άλλες ιστορίες, που έχουν ήδη συμβεί ή γραφεί και που η συγγραφέας, ως αλλοτινή αναγνώστρια, παίρνει από το χέρι και βηματίζει μαζί τους,  τις πάει και τις φέρνει, τις κανακεύει, τις ποτίζει (με την μνήμη, τη λήθη, το αίμα, τις νοτερές της λέξεις) κι εν τέλει τις απελευθερώνει από το παλιό καλούπι δίνοντάς τους μια νέα δυνατότητα ελευθερίας ελευθερίας που, πριν στρίψει το πόμολο της εξώπορτας,  κλίνει πάντα το ρήμα φεύγω:

Φεύγεις φεύγω φεύγει φεύγουμε φεύγετε φεύγουνε ….  

Το περιεχόμενο των ιστοριών γραμμένο σε καλά ελληνικά ριζωμένα  στα χωράφια Ρίτσων και  Καζαντζάκιδων και Καραγάτσιδων  αλλά και Μητσόρα και Φακίνου και Ζατέλη. Το ύφος ζωντανό,  γλαφυρό κάποιες φορές αριστοτεχνικά μουσικό, όταν αποδίδεται η προφορική γλώσσα της απέκεισας  πεθεράς,  σε κρατάει πάνω στην λέξη και δε σ αφήνει μέχρι «να σου πεί…» . Σε κάνει να αναζητάς την επομένη, σαν βήμα και συνειρμό μαζί, και σε γαντζώνει. Μέχρι να ειπωθεί, ν’ ακουστεί, να ειδωθεί μέσα στ’ αυτιά και μέσα από τα μάτια σου.
Σε γαντζώνει και δεν σ αφήνει να την αφήσεις να φύγει ….



Αθανασία Δανελάτου 

2 σχόλια:

MAFALDA είπε...

Bravo!!!

ποιώ - ελένη είπε...

Το έχω στα χέρια μου και το διαβάζω
Πρώτες εντυπώσεις: μου μίλησε!!!!!

Φιλάκια πολλά ♥